Language was the absolute key to all of this

Total Pageviews

Thursday, 8 December 2022

Beth ydy werth y Gymraeg?

 "Trwy ddulliau chwyldro yn unig y mae llwyddo" ddwedodd Saunders yn ei ddarlith 'Tynged yr Iaith' yn 1962 ond beth yn union ydy dulliau chwyldro yn 2022? 


Beth mae'r 'Ddeddf Plismona" newydd yn gobeithio gwneud? Atgyfnerthu pwerau'r Heddlu i daclo protestiadau gan unigolion i amddiffyn y cyhoedd' gan godi'r nifer o amodau fydd yr Heddlu yn gallu gosod ar gyfarfodydd cyhoeddus. Codi'r gosb am rwystro'r priffyrdd a chyflwyno amodau newydd mae'r Heddlu yn gallu gosod yn seiliedig ar sŵn sydd yn codi o brotestiadau.  

Beth fasa wedi digwydd ar Bont Trefechan tasa’r rheolau mewn grym yn Ionawr 1963 tybed?


Ydy chwyldro yn golygu protestio yn yr hen ddulliau neu os rhaid ail ddiffinio chwyldro yn nhermau sut mae pobol yn meddwl?  


Yn Saesneg diffiniad 'Revolution' ydy: A forcible overthrow of a government or social order, in favour of a new system.


Beth fasa ddiffiniad Chwyldro yn nhermau Cymru a'r Gymraeg yn 2022? 

Bod pawb yn siarad Cymraeg. Bob gwan jac o'r 3.19 miliwn ohonom ni?


Mae'r Llywodraeth Llafur yn y Senedd yng Nghaerdydd am i gael 1 miliwn ohonom ni yn siarad Cymraeg erbyn y flwyddyn 2050. Nod gafodd ei ddyfeisio gan ymgyrchwyr iaith ac wedyn rhoi gerbron y llywodraeth Gymraeg.

Tasa dysgu iaith mor hawdd a dreifio trwodd McDonalds ag archebu ein Burger, Fries a Coke mi fasa pawb yn ei siarad hi ond dydy hi ddim yn hawdd. Y peth arswydus i garwyr yr iaith Gymraeg ydy'r ffaith dydy o ddim yn angenrheidiol i siarad o i fyw a bod yng Nghymru.

Elfennau economaidd sydd wedi bod yn gwasgu ar yr iaith Gymraeg ers dros ddwy ganrif bellach. Yn y trefi megis Caerfyrddin a Rhuthun, Saesneg fuodd iaith 'masnach' erioed neu fasnach y banciau. Y ffermwyr a'r gwerinwyr yn defnyddio'r Gymraeg i brynu a gwerthu ei stoc yn y mart anifeiliaid.  

Oes bosib creu ewyllys da tuag at yr iaith? Mae elfennau gorfodaeth ac "mae rhaid gwneud hyn" ac "mae rhaid gwneud y llall" yn aml yn gweithio i wrthwyneb y nod. 

Yn anecdotaidd mae 'na ddigon o atgasedd tuag at y Gymraeg gan y Cymry sydd ddim yn ei siarad hi. Dim ond edrych ar Drydar Elon Musk i weld y difaterwch ynglŷn â chanlyniadau'r cyfrifiad.

Mae 'na gymaint â siarad â chymaint o sgrifennu am dranc yr iaith wedi digwydd yn y 60 mlynedd diwethaf, mi fydd un flogiad arall ddim yn newid dim ar ei ffawd.

Y chwyldro y mae'r blogiwr yma yn meddwl ei fod rhaid gweithio arno ydy'r 'chwyldro o ewyllys da' ym myd cyfalafol, cystadleuol, yr iaith Saesneg.

Tasa’r Cymry sydd yn ei siarad yn gallu ffeindio ffordd i ennyn diddordeb bobol sydd ddim yn ei siarad, tasant nhw yn ymrwymo i ddysgu'r iaith i un person arall trwy gydol ei oes, gyda chytundeb y person arall wrth gwrs, efallai erbyn 2050 efallai welwn ni wahaniaeth mewn agweddau tuag at yr iaith. Hwnna mae rhaid delio gyda chyntaf cyn i ni orfodi pobol ifanc i ddysgu iaith 'arall' dydyn nhw ddim yn gweld gwerth ynddi!  




No comments:

Post a Comment

The Love Grenade

  Sinead threw a grenade down the esplanade. It was no ordinary, common and garden explosive device this, when it landed it shower...

Blog Archive

Bottom of the Ottoman

Hitler navigates the A487 from Aberaeron to Aberystwyth

Goodreads

David's books

How To Be Idle
Second Sight
Freud: The Key Ideas
The Yellow World
Intimacy: Trusting Oneself and the Other
Going Mad?: Understanding Mental Illness
Back To Sanity: Healing the Madness of Our Minds
Ham on Rye
Electroboy: A Memoir of Mania
Memories, Dreams, Reflections
Mavericks
Murder in Amsterdam: The Death of Theo van Gogh and the Limits of Tolerance
On Writing: A Memoir of the Craft
I Bought a Mountain
Hovel in the Hills: An Account of the Simple Life
Ring of Bright Water
The Thirty-Nine Steps
A New Earth: Awakening to Your Life's Purpose
The Power of Now: A Guide to Spiritual Enlightenment
The Seat of the Soul


David Williams's favorite books »

Bottom of the Ottoman